Ładownica Piechoty II

Ładownica piechoty kozackiej XVII wieku – rekonstrukcja Vulpes Argentum

Przedstawiam rekonstrukcję ładownicy piechoty kozackiej Beresteczko z XVII wieku, którą wykonałem własnoręcznie dla mojej grupy rekonstrukcyjnej Semeni Księcia Wiśniowieckiego.

Ładownica piechoty została uszyta ze skóry bydlęcej o grubości 2 mm, impregnowanej gorącym naturalnym woskiem pszczelim. Dzięki temu skóra zyskała odporność na wilgoć i trudne warunki atmosferyczne. Wnętrze wzmocniłem drewnianym wkładem, zaimpregnowanym olejem lnianym, w którym wykonałem szereg otworów na amunicję. Całość zamknąłem skórzaną klapą. Do mocowania na pasie zastosowałem regulowany pasek z kutą sprzączką, co zapewnia wygodę użytkowania i stabilność podczas ruchu.

Oparłem się na dostępnych źródłach historycznych, które udostępnili członkowie Kurzenia Pieczerskiej Setni Onopasa Przedmiejskiego Rejestrowego Pułku Wojsk Kijowskich Hetmana Bohdana Chmielnickiego. Jednak projekt i wykonanie tej ładownicy w całości są moim autorskim dziełem – od wyboru materiałów po precyzyjne wykończenie detali.

Ładownica Piechoty – Tło historyczne

Ładownice tego typu pojawiły się w wojskach kozackich w XVII wieku. Znacząco usprawniły proces ładowania broni palnej, co przekładało się na szybkość i skuteczność działań w polu.

Konstrukcja ładownicy składała się ze skórzanej powłoki, a jej trzon stanowiła drewniana, metalowa lub drewniano-metalowa wkładka. Wewnątrz znajdowały się dwa rzędy otworów, w których przechowywano gotowe ładunki – odpowiednio odmierzoną porcję prochu oraz kulę. Można powiedzieć, że były to przodkowie dzisiejszych nabojów scalonych.

Zamiast każdorazowo odmierzać proch z prochownicy, żołnierz wyciągał gotowy ładunek, rozrywał papierową osłonkę i wsypywał zawartość bezpośrednio do lufy, a następnie załadowywał kulę. Dzięki temu proces ładowania był znacznie szybszy, co dawało wyraźną przewagę w walce.

W odróżnieniu od bogato zdobionych ładownic używanych w Polsce, kozackie modele cechowały się prostotą konstrukcji, większym rozmiarem oraz lepszą odpornością na wilgoć. Projektowano je z myślą o masowej produkcji i praktycznym zastosowaniu na polu bitwy.

Znaleziska archeologiczne z pola Bitwy pod Beresteczkiem, badane przez I.K. Swieszcznikowa, potwierdzają, że armia kozacka szeroko wykorzystywała właśnie takie typy ładownic.

W relacjach z epoki można spotkać różne nazwy tych przedmiotów: „ładownica”, „ładowniczka”, „ładunka” czy „ładunki”. Świadczy to o ich popularności i znaczeniu w XVII-wiecznym wyposażeniu wojskowym.